Thiếu vitamin C gây bệnh gì? Thừa vitamin C có tốt không?

Theo phương diện dịch tễ học, thiếu vitamin C được định nghĩa là nồng độ trong huyết thanh dưới 11,4 umol / L và tỷ lệ hiện mắc khác nhau trên thế giới. Thiếu vitamin C có thể gây ra nhiều tình trạng sức khỏe. Tuy vậy, thừa vitamin C (lạm dụng vitamin C) cũng dẫn đến nhiều hệ lệ xấu cho cơ thể. Vì điều này, cân bằng vitamin C trong chế độ ăn uống là thiết yếu để cơ thể khỏe mạnh.

Vitamin C (axit ascorbic) cần thiết cho sự hình thành, tăng trưởng và sửa chữa xương, da và mô liên kết (liên kết các mô và cơ quan khác với nhau và bao gồm gân, dây chằng và mạch máu). Nó cũng cần thiết cho chức năng bình thường của mạch máu. 

Vitamin C giúp duy trì răng và nướu khỏe mạnh. Nó giúp cơ thể hấp thụ sắt, chất cần thiết để tạo ra các tế bào hồng cầu. Vitamin C cũng giúp vết bỏng và vết thương mau lành.

1, Nguyên nhân gây thiếu hụt vitamin C

Tổng lượng vitamin C dự trữ trong cơ thể là 1500 mg, và các đặc điểm lâm sàng của tình trạng thiếu hụt xảy ra sau khi mức đó giảm xuống dưới 350 mg.

Ở người lớn, thiếu vitamin C thường do:

Chế độ ăn ít vitamin C

Ví dụ, thiếu vitamin C có thể do chế độ ăn thiếu trái cây tươi và rau quả. Ngoài ra, nấu chín có thể phá hủy một số vitamin C trong thực phẩm.

Các tình trạng sau đây có thể làm tăng đáng kể nhu cầu vitamin C của cơ thể và nguy cơ thiếu vitamin C:

• Nghiện rượu
• Trẻ chỉ bú sữa bò
• Người cao niên chỉ uống trà và ăn kiêng bánh mì nướng
• Những người nghèo không đủ khả năng mua trái cây và rau quả
• Người hút thuốc
• Những người bị rối loạn ăn uống
• Bệnh tiểu đường loại 1 có nhu cầu vitamin C cao
• Những người bị rối loạn đường tiêu hóa như bệnh viêm ruột.
• Những người bị thừa sắt, dẫn đến lãng phí vitamin C qua thận
• Những người có chế độ ăn kiêng hạn chế, dị ứng thực phẩm

Mang thai, cho con bú, sốt, tiêu chảy, phẫu thuật và hút thuốc làm tăng đáng kể nhu cầu vitamin C của cơ thể.

Bệnh còi: Thiếu vitamin C trầm trọng gây ra bệnh còi. Bệnh còi ở trẻ sơ sinh hiếm gặp vì sữa mẹ thường cung cấp đủ vitamin C và sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh được bổ sung vitamin này. Bệnh còi có thể xảy ra ở người nghiện rượu và người lớn tuổi bị suy dinh dưỡng.

2, Thiếu vitamin C gây bệnh gì? Triệu chứng thiếu vitamin C 

Thiếu vitamin C có biểu hiện gì? Sự thiếu hụt vitamin C biểu hiện bằng nhiều triệu chứng sau 8 đến 12 tuần không được cung cấp đủ lượng. Các triệu chứng này đồng thời cũng được coi là một loại bệnh tật.

Các triệu chứng thiếu vitamin C ở người lớn và trẻ em

• Mệt mỏi, cáu kính: Người lớn cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt và cáu kỉnh nếu chế độ ăn uống thiếu vitamin C. 
• Đau nhức cơ: Tình trạng giảm cân và đau nhức cơ và khớp mơ hồ cũng có thể xảy ra.
• Chảy máu: Có thể xảy ra dưới da (đặc biệt là xung quanh nang lông hoặc vết bầm tím), xung quanh lợi và khớp. 
• Răng, nướu: Nướu bị sưng tấy, tím và xốp. Răng cuối cùng cũng lỏng ra. 
• Da, tóc khô: Tóc trở nên khô, dễ gãy và bị cuộn lại (giống như một cái vặn nút chai), và da trở nên khô, thô ráp và có vảy. 
• Phù chân: Chất lỏng có thể tích tụ ở chân. 
• Thiếu máu: Thiếu máu có thể phát triển. 
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng có thể phát triển và vết thương không lành.
• Gặp vấn đề ở móng tay: Các phát hiện trên móng tay bao gồm xuất huyết koilonychia và các mảng nhỏ.
• Co giật, vàng da: Bệnh ở giai đoạn muộn có thể nguy hiểm đến tính mạng với biểu hiện anasarca, tan máu, vàng da và co giật.

Các triệu chứng thiếu vitamin C ở trẻ sơ sinh

• Quấy khóc: Trẻ sơ sinh có thể cáu kỉnh, đau khi cử động và chán ăn. 
• Chậm tăng cân: Trẻ sơ sinh không tăng cân như bình thường. 
• Còi xương: Ở trẻ sơ sinh và trẻ em, sự phát triển của xương bị suy giảm, có thể xuất hiện chảy máu và thiếu máu.

Thiếu vitamin C gây bệnh gì?

• Còi xương: Các triệu chứng của bệnh còi xương phát triển sau một vài tháng thiếu hụt vitamin C. Bệnh còi là một hội chứng lâm sàng do thiếu vitamin C. Căn bệnh này được báo cáo lần đầu tiên vào năm 1550 trước Công nguyên.
• Bệnh về mắt: Khô mắt, xuất huyết dưới kết mạc và viêm màng cứng, teo và phù gai thị
• Gan nhiễm mỡ: Các nghiên cứu gần đây cho thấy sự thiếu hụt Vitamin C có thể liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
• Bệnh thấp khớp: Các vấn đề về thấp khớp xảy ra, bao gồm di chứng đau và xuất huyết dưới xương.

Biểu hiện thừa vitamin C

Thừa vitamin C có biểu hiện gì? Các dấu hiệu thừa vitamin C thường gặp bao gồm.

• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Đau dạ dày

3, Thừa vitamin C có sao không?

Dư thừa vitamin C với liều cao lên đến giới hạn trên an toàn - 2.000 miligam mỗi ngày thường không độc đối với người lớn khỏe mạnh. Đôi khi, liều cao hơn có thể gây buồn nôn hoặc tiêu chảy và cản trở sự cân bằng của hoạt động chống oxy hóa trong cơ thể.

Dùng vượt quá số lượng này có thể gây đau dạ dày. Chỉ trong các tình huống cụ thể, chẳng hạn như dưới sự giám sát y tế hoặc trong các thử nghiệm lâm sàng có đối chứng, lượng thuốc cao hơn UL đôi khi mới được sử dụng.

Tình trạng thừa vitamin C chủ yếu là do một số người muốn sử dụng với liều lượng cao để chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào chống lại sự phá hủy của các gốc tự do. Các gốc tự do được cho là góp phần gây ra nhiều rối loạn, chẳng hạn như xơ vữa động mạch, ung thư, rối loạn phổi, cảm lạnh thông thường và mất trí nhớ. 

Tuy nhiên, việc dùng vitamin C liều cao có bảo vệ chống lại hoặc có bất kỳ tác dụng hữu ích nào đối với các rối loạn này hay không thì vẫn chưa rõ ràng; hầu hết các nghiên cứu đã cho thấy không có lợi ích.

Giống như vitamin E, vitamin C là một chất chống oxy hóa. Nó bảo vệ tế bào chống lại sự phá hủy của các gốc tự do, là sản phẩm phụ của hoạt động bình thường của tế bào và tham gia vào các phản ứng hóa học bên trong tế bào.

Thiếu hụt vitamin C gây cản trở nhiều tới sự trao đổi chất và các hoạt động của cơ thể. Mặc dù hầu như không có độc tính, nhưng lạm dụng vitamin C (bổ sung quá liều) có thể dẫn đến buồn nôn, tiêu chảy và đau dạ dày. Vì điều này, việc cân bằng dinh dưỡng là cần thiết đối với bất cứ loại vitamin nào và bất cứ cơ thể nào.

Nguồn tham khảo:

• https://www.msdmanuals.com/home/disorders-of-nutrition/vitamins/vitamin-c-deficiency
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493187/#:~:text=Vitamin%20C%20deficiency%2C%20also%20known,individuals%20who%20develop%20this%20disease.
• https://www.msdmanuals.com/home/disorders-of-nutrition/vitamins/vitamin-c-excess